Op 9 juli 1955, tijdens een persconferentie in Caxton Hall in Londen, presenteerde Bertrand Russell, een van de meest prominente filosofen van de 20e eeuw, een historisch manifest, geschreven in samenwerking met Albert Einstein, waarin hij waarschuwde voor de existentiële gevaren van het gebruik van kernwapens. Zij drongen aan op vreedzame oplossingen voor internationale conflicten om deze te vermijden. Nu bekend als het Russell-Einstein-manifest vertegenwoordigt het een van de eerste academische overwegingen van antropische bedreiging voor het voortbestaan van de mensheid.
Terwijl Russell en Einstein zich begrijpelijkerwijs concentreerden op de meest zichtbare dreiging van hun tijd, kunnen de argumenten van het manifest worden toegepast op veel van de technologische vooruitgang die is geboekt sinds de publicatie ervan. Russell zelf was zich inderdaad bewust van de potentiële krachten van opkomende technologieën en schreef in een brief aan Einstein van 11 februari 1955 dat ‘hoewel de H-bom op dit moment in het middelpunt van de belangstelling staat, hij de destructieve mogelijkheden van wetenschap vertegenwoordigt, en het is waarschijnlijk dat de gevaren van bacteriologische oorlogvoering binnenkort net zo groot worden.’
Kennis van de nieuwe technologieën die in de volgende decennia zouden ontstaan, zou Russell en Einstein weinig troost hebben geboden, aangezien de risico’s van niet-gebonden kunstmatige algemene intelligentie en geconstrueerde pandemieën naar verwachting op zijn minst een factor van dreiging groter zouden zijn dan die van een nucleair gewapend conflict. 100 elk. (Toby Ord, ‘The Precipice’, 2020)
De zaak blijft dat onze soort 75 jaar geleden een nieuw tijdperk inging; een die wordt gekenmerkt door het vermogen tot vernietiging van onszelf en ons potentieel. Hoewel het Russell-Einstein-manifest een van de eerste publicaties was waarin deze macht aan de orde kwam, blijft het griezelig relevant in de 21e eeuw. Een van de slotparagrafen van het manifest biedt een huiveringwekkende waarschuwing en een herinnering dat we een belangrijke keuze moeten maken; een tussen continue bloei of een voortijdig einde van het menselijke verhaal.
‘Er ligt voor ons, als we dat willen, voortdurende vooruitgang in geluk, kennis en wijsheid. Zullen we in plaats daarvan de dood kiezen, omdat we onze ruzies niet kunnen vergeten? Wij doen als mens een beroep op mensen: denk aan je menselijkheid en vergeet de rest. Als je dat kunt, ligt de weg open naar een nieuw paradijs; als je dat niet kunt, ligt voor je het risico van de universele dood.’
Lees het manifest volledig op: https://www.atomicheritage.org/key-documents/russell-einstein-manifesto
